RECENZJE

LCD Soundsystem
45:33

2006, iTunes 7.5

Długogrający debiut LCD Soundsystem, szczerze zachwalany w wielu niezal-środowiskach i recenzenckich klikach dwukompaktowy self-titled, nigdy nie był w stanie zaskarbić sobie mojej sympatii, mimo obecności nań tak wielkiego singla jak "Losing My Edge", poniekąd hymnu i manifestu fanów "ambitnej" muzyki popularnej. Znajomi doznawali meta-spojrzenia Jamesa Murphy'ego, recyklingu stylistycznych struktur i namecheckowania kultowych muzycznych formacji; mnie tymczasem większość zawartego na krążku materiału odpychała swą pretensjonalnością i snobistyczną koncepcją, oferując przy tym wątpliwe songwriterskie remedium. Tak jak trudno nie docenić wspomnianego "Losing My Edge", tak "Daft Punk Is Playing At My House" zdawał się być najbardziej przereklamowanym fragmentem muzyki roku dwa tysiące pięć, lanserskim hypem i zajawką sezonu, a równocześnie kawałkiem dziecinnie łatwym do zdemaskowania i wytknięcia słabizny wspierających go hooków. W kontekście sporego zawodu szumnym dziełem Murphy'ego sprzed roku, oblicze wypuszczonego teraz po cichaczu 45:33, a przede wszystkim niewątpliwa jakość jego treści nabiera tylko dodatkowego znaczenia; ale o tym jeszcze nie teraz. Najpierw posłuchajmy:

00:01 wkraczają nieśmiałe pierwsze bity vintage'owego syntezatora
00:15 kolejne warstwy wznoszącego się na skali dźwięku plumkania dołączają do poprzednich
00:45 gęsty już kocioł bitów nabiera tempa; wkradają się reminiscencje old-schoolowych programów TV o kosmosie i pierwszych systemów gier arcade
01:04 powoli wyłaniają się dźwięki elektrycznego pianina, nastrój poważnieje
02:45 wchodzi niski perkusyjny bit i męskie chórki; plumkanie w tle zaczyna niknąć
03:19 po kolei do miksu dołączają bas, kolejne bębny i przytłumiona gitara; instrumentarium kształtuje teraz disco-funkową atmosferę
04:24 sample wokalne dopełniają geniuszu chwili; atmosfera dyskoteki lat osiemdziesiątych utrzymuje się przez kilka następnych minut.

I w tym momencie zdaję sobie sprawę, że słucham już kompletnie innego LCD Soundsystem. Fragment ukazany nam jak dotąd cechuje niebywała wręcz dojrzałość w prowadzeniu kompozycji; poszczególne dźwięki i melodie poskładane są w rozsądny i inteligentny sposób; oszczędnie, acz kunsztownie, komplementując się nawzajem iście śpiewająco. Równocześnie, niespodziewanie dobrze odnajduje się LCD w stylistycznym retro-poletku, w jakim orientuje się pierwsza część miksu – klimatyczne nawiązania do Saturday Night Fever, estetyk lat osiemdziesiątych i funkowych klasyków z Funkadelic na czele to skądinąd nowość dla fanów Murphy'ego, ale w jego wykonaniu sprawdzają się doskonale, odpowiadając za najprawdziwszy "powiew świeżości". Dalej:

07:50 wchodzi hipnotyzujący, pulsujący w tle bit, a wraz z nim epoka współczesna; aranżacja rozrzedza się, gitara i bas odchodzą na dalszy plan, by z czasem wygasnąć do końca
09:16 pozostaje już tylko syntezowany bit i perkusja, z wzajemnym uderzaniem o siebie pałeczek na pierwszym planie
09:35 wkracza głęboki snare, główny bit ulega modulacjom i przekształceniom
10:45 dołączają kolejne elektroniczne instrumenty i efekty, dalsze modyfikacje bitu
12:05 pojawiają się łagodne dzwoneczki, główny synth coraz częściej zmienia swoją barwę
15:30 dzwonki ustępują, miks zwalnia tępa i zmniejsza się jego gęstość; "cisza przed burzą"
17:30 perkusja przyspiesza, wchodzi bas i pośpieszna, mechaniczna gitara; kolejny skok tempa
19:17 zniekształcony i spowolniony głos intonuje "My favorite song...", a prymitywny seventiesowy synth zwiastuje kolejny "powrót do przeszłości"
24:18 zsamplowany kobiecy głos na tle funkującego basu – dochodzimy do epicentrum tej części miksu
25:25 niespodziewane wejście sekcji dętej; muzyka stopniowo zwalnia i przycicha
28:32 STOP.

Zapomniałem chyba wspomnieć o jednym istotnym szczególe: 45:33 to miks do biegania. Background całego wydarzenia wygląda bowiem tak, że zespół nagrał tę płytę dla wszystkim znanej kompanii Nike, a służyć ma ona najwidoczniej klientom firmy w roli tło do porannych sesji joggingowych. I można by tu rozprawiać nad zdradą ideałów czy też dissować Murphy'ego za współpracę z koncernem, ale fakt faktem, że druga część 45:33 idealnie się na takiego rodzaju soundtrack nadaje. Omówione przed chwilą dwadzieścia jeden minut to bezwzględnie brnący do przodu elektroniczny jam, nieokiełznany kolaż przeróżnych dyskotekowych i IDMowych stylów, brzmień nowoczesnych i przedpotopowych; a równocześnie jeden z najbardziej "focused" fragmentów kompozycji (wyłączając może ostatnie kilka minut). Dwadzieścia jeden minut prawdziwego rozbiegu przed finałem; a w nim:

28:45 miks wybucha na nowo; rwący bas i Rapture'owa trąbka rozpoczynają najbardziej dance-punkowy etap materiału; w tle słychac delikatne pianinko i odrealniony, przepuszczony przez komputer głos
32:04 pierwszy mostek; gaśnie bas, pianino wchodzi na pierwszy plan; po chwili wszystko wraca do normy, acz tempo zaczyna się powoli obniżać
34:20 dochodzą kolejne efekty perkusyjne, a po chwili specyficzny, szeleszczący synth
36:12 powrót znajomej trąbki
36:45 większość efektów cichnie, pozostaje dudniący bas i niewyraźne bicie perkusji; z czasem brzmienie basu modyfikuje się, a po chwili milknie i zagłębia się w nowopowstałym brzmieniu
37:45 ambient; pędzące instrumenty ustępują miejsca delikatnym, spokojnym dźwiękom keyboardu i, po pewnym czasie, organów
41:15 organy wychodzą na główny plan
42:40 organy cichną
42:58 wchodzi leciutkie bicie serca
45:00 coraz cichsze, coraz wolniejsze
45:33 KONIEC.

Jak widać, finałowa porcja dźwięków świetnie podsumowuje całe nagranie, zwracając uwagę na dwie jego najbardziej widoczne i doniosłe cechy: eklektyzm i nieprzewidywalność. Na przestrzeni tych czterdziestu pięciu minut funk brata się z housem, jungle z post-punkiem, a lata osiemdziesiąte funkcjonują na wspólnej płaszczyźnie z dniem dzisiejszym; podczas gdy disco-rock zanurza się w ambiencie. Od zawsze będąc mimo wszystko składem specjalizującym się w żonglerce stylów i wrażliwości, nigdy wcześniej nie udało się LCD Soundsystem stworzyć muzyki tak świadomie różnorodnej i nietuzinkowej, a równocześnie pozbawionej wszelkiej sztuczności, nienaturalności czy blichtru. Lądując tym razem jak najdalej się da od etykiety "pseudo", Murphy serwują dzieło spełnione i wymiatające na wszystkich płaszczyznach, począwszy od estetycznego wyszukania, na melodyjnej przyswajalności i kompozycyjnym kunszcie skończywszy.


*    *    *

Od redaktora prowadzącego:

Chciałbym w tym miejscu uzupełnić spojrzenie Patryka i dodać w punktach kilka uwag, które być może coś wnoszą ciekawego (a może nie):

Zarówno okładka z szachownicą, jak i rozmiar kompozycji odwołują się do kultowego E2-E4 Göttschinga.

Zresztą liczba nawiazań jak zwykle u faceta rozbraja – od tytułu (Cage) po samą muzykę (Moroder, Kraftwerk, James Brown, Russell, Orb i tak dalej).

"45:33" wychodzi naprzeciw marzeniom moim i Tomka Gwary odnośnie tego, że dance-punkowi producenci powinni zaryzykować suitę o długości trzech kwadransów, która poszerzy eksperyment rozpoczęty przez "Giulianiego".

LCD narobiło wcześniej trochę szumu kontrowersyjnymi singlami, w połowie nudnym, a w połowie zajebistym longplayem oraz nieustającymi mixami DFA, ale dopiero teraz smutny pan w koszulce z napisem Can pokazał całą swoją wielkość i uprawomocnił niejako hype wokół swojej osoby. To jego osiągnięcie życia.

Jeśli kawałek jest realnym soundtrackiem do biegania czy ćwiczeń fizycznych (a słychać że jest i sprawdza się w tej funkcji doskonale), to wpierw zrozumiałem że finałowy ambient oznacza leżenie na ziemi plackiem bez tchu. Dopiero mi Monika wyjaśniła, że na końcu treningu zawsze jest rozciąganie i temu służy ten fragment. Lol.

Precyzyjnie, zajebistość "45:33" polega dokładnie na tym, że jest to zarówno uniwersalny dance, gdzie każdy debil na świecie rozdziawiłby ryj ze szczęścia, jak i jednocześnie wysublimowana awangarda dla "znawców". Genialność tego zabiegu że koleś ma wszystkich zamkniętych w dłoni.

Nic nie poradzę ale brzęczenie poprzedzające boskie wejście synth-bassu na 9:33 kojarzy mi się z odcinkiem "Parszywej Trzynastki" gdzie prezenter imitował paszczą bit Scootera.

Czy to esencjonalna symfonia czy taneczny pomnik naszych czasów?

Patryk Mrozek    
3 listopada 2006
BIEŻĄCE
Porcys's Guide to Polish YouTube: 150 najśmieszniejszych plików internetowych
Ekstrakt #2 (kwiecień-grudzień 2022)