SPECJALNE - Artykuł

20 najlepszych kawałków Queen

Kilka miesięcy po publikacji zestawienia 150 esencjonalnych wykonawców muzyki pop największym fenomenem wśród powtarzających się komentarzy czytelników pozostają dla mnie zarzuty o pominięcie Queen. Szczerze, od naszego targetu spodziewałem się krytyki wszystkiego – za dużej ilości hip-hopu, za małej ilości hip-hopu, dominacji US indie, braku ważnych reprezentantów US indie etc. – ale nie tego. I w sumie nadal szokuje mnie, jak wybiórczą pamięcią dysponują co poniektórzy. A może chodzi o zwykłą niewiedzę? Odnoszę wrażenie, iż ci najgłośniej krzyczący, najzagorzalsi piewcy Queen mają na półce ledwo Greatest Hits tej formacji, jeśli w ogóle.

Jak już kiedyś publicznie wspominałem, poznałem *całą* dyskografię zespołu Queen między siódmym, a dziewiątym rokiem życia. Wtedy była to dla mnie najważniejsza grupa świata. Na wycieczce szkolnej w podstawówce moja klasa zgodnie wybrała Queen zespołem wszech czasów. Ale w miarę upływu lat człowiek się rozwija emocjonalnie, intelektualnie, duchowo i poznaje też mnóstwo nowej muzyki. Dziś, po latach, gdy z ciekawości ponownie sięgnąłem po dorobek Queen, dostrzegam dwie strony medalu. Dla każdego, kto posiada jakiekolwiek zdolności analityczne i "gust" muzyczny, nie ulega chyba wątpliwości, że był to zespół-paradoks. Praktycznie każdy argument na jego korzyść można natychmiast skontrastować ripostą, wytykającą analogiczne, bezdyskusyjne wady. Nie chcę się rozpisywać, ale wielu zabierających głos w sprawie najwyraźniej nie raczy o tym pamiętać, więc przypomnę pokrótce w formie wyimaginowanego dialogu:

+ Freddie! Jednak Freddie! Jego niesamowita charyzma! Ona przesądza o wszystkim!
– Czyżby? Oczywiście, charyzma niepodważalna. Aczkolwiek czy ta "charyzma" nie miała w sobie czegoś z "niekontrolowanego" kiczu? Nie mówię o "zamierzonej" pozie – glamour, drag, pure fun. Mam na myśli elementy, które są męczące i żenujące, ilekroć się z nimi znów stykamy – wszystkie te "ti da di do di de" i tak dalej. Unaocznił to świętej pamięci Scatman John: jego debilne, wiejskie, upośledzone przyśpiewki to nic innego, jak zakamuflowana parodia wokalnych ornamentów Freddiego. Jeden z komentarzy pod tym filmikiem brzmi "this guy is a fuckin creep hahahaha but hes the man". Rings a bell, ha?

+ Nie da się zaprzeczyć, że Mercury to jeden z wokalistów wszech czasów! Ta skala! Fantazja! Co on wyprawiał ze swoim głosem!
– Okej, zgoda, ekspresja niesamowita. "Głos anielski, wąs diabelski". Ale słuchaliście kiedyś całego *albumu* Queen od początku do końca? Oglądaliście ciurkiem dwugodzinny film o Mercurym? Nie czujecie zmęczenia? Koleś przegina z intensywnością i interpretacją. Tak bardzo się narzuca, jest tak ekspansywny i agresywny w zwracaniu na siebie uwagi, że mam ochotę puścić coś Nicka Drake'a. Jedna, dwie, trzy piosenki – spoko. Na dłuższą metę – rzyg. Podobny problem mam tylko z frontmanami grunge'owymi – spróbujcie wytrzymać godzinną sesję z wyciem Stayleya, Cornella czy Veddera. Powodzenia.

+ Ponadczasowe melodie, potężne hooki, przebojowe kawałki, które wręcz definiują pojęcie fantastycznej zabawy! Nie znasz ich?
Jasne, znam i lubię, ale one przeważnie... nudzą się za którymś razem. Są jak dowcip, który za dziesiątym opowiedzeniem zatrąca już czerstwością. Natomiast jakoś nie znudziłem się nigdy hitami Cheap Trick. Ponadto, pod przykrywką wyrazistych, emblematycznych singli kryło się u Queen nieraz tak dużo dennego wypełniacza, że zapewniam – nikt z was nie chciałby przez niego przebrnąć. Taka postać jak perkusista Roger Taylor – gość ma na koncie wprawki wręcz FATALNE, co nie uchroniło nawet najrówniejszego albumu Queen, A Night At The Opera przed paroma sekundami szlamu. Uchylę się też przed skomentowaniem "album tracków" z płyt w latach 80-tych, bo żal ściska po prostu. W tym kontekście przypominam instytucję o nazwie ABBA – nie znam jednego słabego numeru tej formacji, a na półce mam ich pełny katalog, włącznie z rarytasami i bonusami. No contest.

+ No dobra, ale jednego zaprzeczyć nie możesz: ile jest zespołów posiadających w dorobku tak wiele kawałków, które zanucić potrafi każdy? Każdy, zaczepiony na ulicy przechodzień! Beatlesi? Stonesi? ABBA? Ktokolwiek więcej?
– Zaraz, zaraz, od kiedy czynnik "masowej rozpoznawalności" ma decydować o zaszczytnym miejscu w panteonie esencjonalnych wykonawców pop? Idąc tym tropem należałoby włączyć do złotego zestawu Britney Spears. Co zresztą sugerowałem MZ, ale ten odparł, że kryteria są dwa: doniosłość popkulturowo-historyczna i jakość artystyczna. Więc musiałem skapitulować, mimo, że Britney lubię włącznie z jej dyskografią. Fakt, że "Radio Gaga", "I Want To Break Free" czy "I Want It All" zna statystyczny przedstawiciel cywilizacji zachodniej, nie podwyższa not dla tych słabiutkich muzycznie numerów. Kwestia logiki, ziomy. Zauważmy też pewien niezbity dowód: Queen to zespół, który wyjątkowo upodobali sobie ludzie średnio (jeśli w ogóle) zainteresowani muzyką. Obawiam się, że to, co im w Queen imponuje wcale nie dotyczy muzyki jako takiej, tylko otoczki, image'u i klimatu.

Dooooobra doooosyyyć. Przecież "myśmy się" (Jerzy Engel LOL) tutaj nie spotkali po to, aby minusy przesłoniły nam plusy. Powyższy wstęp nie ma wcale na celu deprecjonowania dokonań Queen. Darzę ten zespół sympatią, apeluję jedynie o odrobinę zdrowego rozsądku. Jeśli czytają to młodsi adepci muzyki, to uwaga – nie, Queen to nie Beatlesi, Hendrix, Led Zep, Prince, Nirvana czy inni "nietykalni" giganci. To wykonawca, o którym można rozmawiać, rozprawiać, kłócić się o niego. Fajna kapelka, która zrobiła też (może dla niektórych zaskakująco) sporo niefajnego. Z naszego rankingu odpadła w ostatniej chwili (przegrywając bezpośrednią batalię z Depeche Mode). Już samo to świadczy o tym, jak ją cenimy. Zachowując szacunek względem niej, wskazaliśmy po prostu jej miejsce w szeregu. To pewien wariant, pewna wersja systematyki. A teraz już przejdźmy do łakoci i "przeżyjmy to jeszcze raz".


20Under Pressure (1981)
Emeryten party dwóch gwiazdorskich wówczas ikon około-glamowego nurtu rocka lat 70-tych, który miał miejsce na początku następnej dekady, co już z gruntu wygląda podejrzanie. Zaryzykuję stwierdzenie, że joint ma rację bytu tylko z powodu późniejszego wykorzystania w "Ice Ice Baby" i "Pedale Romanie". Drobna złośliwość, jasne, bo groove basiku całkiem epokowy, aczkolwiek wszelkie "tidadidade" ocierają się wręcz o kompromitację. Podobnież patetyczne narastanie finału. To wszystko pokazuje, jak wielką siłę ma ten niepowtarzalny bas.